AR-GE YA DA TASARIM MERKEZİ KURARKEN YA DA İŞLETİRKEN AR-GE VE TASARIM PROJELERİ İLE TİCARİLEŞME VE SERİ ÜRETİM TEŞVİKLERİ, ÖNCEDEN TEDBİR ALARAK DOĞANIN UYUM KANUNUNA GÖRE İŞLEYİŞİ SAĞLANAMAZSA, SIKINTI VE ZORLUKLAR OLUŞUYOR

Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK

Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,

Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı,

Öğretim Üyesi, Sorumlu Ortak Baş Denetçi, YMM

www.abdanmerymm.com

abdanmer@gmail.com

03/01/2017

PROBLEMATİK DURUM

Ar-Ge merkezi ya da Tasarım merkezi kuran bazı firmaların yetkilileri son zamanlarda bizlerle iletişime geçerek, merkez kurarak sadece vergisel teşviklerden yararlanmalarının kendilerini tam tatmin etmediklerini, rekabetçi ve başarılı olabilmeleri için Ar-Ge, tasarım ve yenilik projeleri sonucu oluşan prototiplerin ticarileşmesi ve seri üretim için de desteklere ihtiyaçları olduklarını belirtiyorlar.

Bize göre bu şikâyet ve sorunlarının oluşmasında, yanlış bakış açıları ile buna bağlı düşünce ve eylemleri sorumludur.

DOĞRU BAKIŞ AÇISI

– Bir kez merkez kurmanın başında AMACIN İYİ BİR ŞEKİLDE BELİRGİNLEŞMESİ gerekiyor. Bizce burada amaç “ARAŞTIRMA, TASARIM VE YENİLİK FAALİYET VE PROJELERİ İLE TİCARİLEŞME/SERİ ÜRETİM DESTEKLERİNİ BİR BÜTÜN HALİNDE BAŞTAN KURGULAYARAK, GETİRİ ORANINI MAKSİMUMA ÇIKARMAK” olmalıdır.

– Bu bakış açısında iki kavram öne çıkıyor: AMACIN BELİRGİNLEŞMESİYLE BAĞLANTILI OLARAK DOĞA KANUNLARINDAN BİRİ OLAN UYUM KANUNUNA GÖRE HAREKET ETMEK VE TEDBİRLİ DAVRANMAK.

– Uyum kanununa göre, amacın belirginleşmesine bağlı olarak bütünün bileşenleri ile çevresi arasında uyumlu olarak hareket etmesi anlamı ortaya çıkarken, tedbirli davranmak, her şeyi önceden sorgulayarak planlama yapmayı, yani önce düşünüp sonra hareket etmeyi gerekli kılmakta, önce hareket edip sonra düşünmeyi gerekli kılmamaktadır.

– Bu genel bakış açısını bizim Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine uyarlarsak, ana amacımız olan “Merkez kurarak getiri oranını en yükseğe çıkarmak istiyoruz” niyetine bağlı olarak aşağıdaki grafik bize gerekli açıklamayı yapmaktadır.

PROTOTİP İMALAT İLE TİCARİLEŞME VE SERİ ÜRETİM FAALİYETLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Not; Resmi net görebilmeniz için resmin üstünü tıklayın.

(Kaynak: Australian Government-Australian Reneweable Energy Agency)

Sol taraftaki grafik merkezlerde yürütülen Ar-Ge, tasarım ve yenilik projeleri sonucu oluşan prototip imalatın alt faaliyetlerini açıklamaktadır. Sağdaki ticarileşme ve seri üretim seviyesi ya da indeksi ise, bu faaliyetin baştan prototip imalat kavram geliştirme ve ön laboratuvar çalışması ile birlikte başlamasını göstermektedir.  Bu iki grafiğin birlikte uyum içinde işlemesi gerekiyor, aksi durumda başarılı iş ve oluşa ulaşılamıyor. İki grafiğin alt bileşenlerinin de ana amaca uyumlu şekilde yürütülmesinin gerekliliği de ortadadır.

– Prototip ve ticarileşme proje ve teşviklerin amacın belirginliği olan “Getiri oranını maksimuma çıkarmaya” bağlı olarak daha baştan merkez kurarken düşünülüp planlanması ve işleyişinin de birbirleri arasında uyum içinde olduğunun sürekli yönetilmesi gerekiyor, aksi halde akıntıya kapılıp başarısız olmak kaçınılmaz oluyor (Bu felsefi bakış açısının kazanılmasında Napoloen Hill’in kitaplarından yararlanılmıştır).

-Aşağıda gösterilen 15 adımlı büyüme modeli bu bakış açımıza bağlı olarak oluşturulmuştur (Ek.1  ar-ge-merkezinin-baslangic-noktasi-1-onbes-adim).

Öte yandan yukarıdaki modelin yorumuna bir örnek olarak ekibimizden Ar-Ge Mühendisi Sayın Hakan Dedeoğlu’nun aşağıdaki analizini gösterebiliriz:

“Tasarım Merkezi ve TÜBİTAK projeleri birlikte düşünülmelidir. Çünkü TÜBİTAK projeleri ile entegre teşviklerde (KOSGEB Endüstriyel, Faydalı model/Patent, Teknopazar, 5. Bölge Teşvikleri, süper teşvikler, vergi kurumlar vergisi muafiyeti vb.) devreye girecektir.

TÜBİTAK projesi kaldıraç etkisi ile ilk yıldan sonra tahmini olarak bahsettiğimiz kadarda Entegre teşvikler ile muhtemel hibe, faizsiz ve/veya düşük faizli kredi, yatırım teşvik vb. faydalar da sağlayacaktır. Tasarım merkezi olmanın pazarlama ve marka olmanıza katkısı ise farklı bir boyuttur.

Tasarım Merkezi, TUBİTAK veya KOSGEB projeleri gibi belirli süreli faaliyetler değildir. Firmanızı Kurumsal olarak disipline olmaya zorlayan, sürekli yenilik yaparak yerli ve yabancı rakiplere göreceli avantaj sağlayacağınız bir süreçtir. Tabloya baktığınızda firmaya faydaları hemen görülmektedir. Ayrıca Entegre teşvikleri de düşünürseniz çok fayda sağlayacaktır.

Lütfen tasarım merkezini aşağıda verdiğimiz tabloyla birlikte stratejik hedeflerinizle de örtüşüp örtüşmediğine bakarak analiz edin.”

ÖZET SÖZ: Amacın belirginliği, uyum kanunu ve tedbirli kavramlarına bağlılık başarıyı getiriyor; amacın kesin olmaması, uyumsuzluk ve tedbirsizlik ise akıntıya kapılma, başkalarına tabi olma, kontrolü elden kaçırma ve haliyle başarısızlığa yol açıyor.