2014 ARALIK AYI İÇİN TÜBİTAK-TEYDEB AR-GE PROJELERİ İÇİN KAÇIRILMAYACAK FIRSATLAR

 

Gülçin GÖKÇEYREK 

Ar-Ge ve Yenilik Mali Rapor Uzmanları

 ggokceyrek@gmail.com

www.abdanmerymm.com

 

 

Artık 2014 Aralık ayına girdik. TÜBİTAK-TEYDEB’e Ar-Ge projesi vermeyi düşünen firmalar için bize göre kritik bir tercih söz konusu. TÜBİTAK mevzuatına göre 1501-Sanayi Ar-Ge projesini ilk defa veren Büyük Ölçekli firmalar ile 1507-KOBİ Ar-Ge başlangıç projesinden tekil olarak  3 adet Ar-Ge projesinden (ya da 2 tanesi ortak, 3 tanesi tekil proje olmak üzere toplam 5 Ar-Ge projesinden) sonra araştırma ve yenilik faaliyetlerine devam ederek 1501-Sanayi Ar-Ge projesi verilmesi durumunda, onaylanan harcama matrahına uygulanan temel destek oranı % 40’dır. Ancak aşağıdaki ek  kriterlerle bu oran % 60’a kadar çıkabilmektedir .

EK DESTEK ORANI KRİTERLERİ

 a) Kuruluşun, bir önceki yıla veya bir önceki hesap dönemine ait Ayrıntılı Bilançosunda aktifleştirilen net Araştırma ve Geliştirme Giderleri (ArGe Giderleri)ile Ayrıntılı Gelir Tablosundaki gerçekleşen Araştırma ve Geliştirme (ArGe Giderleri) toplamının aynı hesap dönemindeki toplam net satış hasılatına oranına göre, ilgili dönemdeki harcama ve giderlere uygulanan temel destek oranı,aşağıda gösterilen oranlarda artırılır.

 

(ArGe Gideri / Toplam Net Satış Hasılatı ile uygulanacak artış oranı)

 Sıfırdan büyük ve %1’den küçük ise %12,5 artış oranı (yani % 40’ın % 12’5 u olarak sonuçta % 5 ek oran ile)

‐ %1’e eşit veya büyük ve %2’den küçük ise %18,75 artış oranı( yani % 7,5 ek oran ile),

‐ %2’ye eşit veya daha büyük ise %25 artış oranı( yani % 10 ek oran ile).

 Not: Bizim deneyimlerimize göre, firmalar bu kriterde genelde % 5 ek destekten yararlanıyorlar.Örneğin harcama toplamı bir milyon TL ise,ek elli bin TL destek alıyor.

b)Ortak başvurulan ve yürütülen projeler için her bir kuruluşun temel destek oranı % 25 oranında arttırılır, diğer bir deyişle temel destek oranı olan % 40’a 10 puan ilave edilir. Ancak bu oran projenin son döneminde ortaklığın proje sonuna kadar sürdürülmesi halinde, tüm dönemlerin desteklemeye esas harcama tutarları toplamına uygulanır.

 c)1501 Sanayi ARGE projelerinde Personel harcamaları, büyük işletmelerin projelerinde %60,orta ölçekli KOBİ niteliğindeki işletmelerin projelerinde %75,mikro ve küçük ölçekli KOBİ niteliğindeki işletmelerin projelerinde ise %90 oranında destek kapsamına alınır. Projenin Ar‐Ge faaliyetinde doktoralı araştırması istihdam edilmesi durumunda ise bu personele ilişkin harcamanın %100’ü destek kapsamına alınır.

 d) Kuruluşun belirli bir proje bazında Türkiye’deki bir üniversiteden, kamu araştırma merkez ve enstitülerinden veya üniversitelerdeki öğretim elemanlarından üniversite elemanlarından üniversite döner sermayesi üzerindenveyaTeknoloji Geliştirme Bölgelerinde yerleşik şirketler üzerinden projedeki ArGe çalışması ile ilişkili danışmanlık, test, deney, analiz vb hizmet alımları için sağlanan destek oranı %100 oranında arttırılır, bir başka deyişle KDV’siz faturabedelinin % 80’i destek kapsamına alınır.

 e) Öncelikli alanlardaki projeler için sağlanan temel destek oranı %25 oranında arttırılır, bir başka deyişle temel destek oranına% 10 ilave yapılır. Öncelikli alanlar “enformatik, esnek üretim/esnek otomasyon, uzay ve havacılık,teknolojileri, gen mühendisliği/biyoteknoloji, ileri malzeme teknolojileri, çevreyeduyarlı teknolojiler” olarak belirlenmiştir. Burada dikkat edilecek husus, dolaylı olarak öncelikli alana girdiği düşünülen projeler için bu değerlendirmenin sözkonusu olmayıp, ilişkinin doğrudan olması gerektiğidir.

 

2014 ARALIK AYININ  ÖNEMİ

 2014 yılına ait Bilanço ve Gelir Tablosu en geç 2015 Nisan sonunda Vergi Dairesine Kurumlar Vergisi Beyannamesi ile birlikte verilmektedir. Bilançoda 263 nolu Ar-Ge giderleri hesabında Aralık ayındaki bir kayıt, 2015 TEYDEB 1501 Sanayi projelerinde en az % 5 ek hibe destek oranı sağlanmaktadır.

Bu bakımdan 2014 Aralık ayının son haftasında  TÜBİTAK’a  ön başvuru ve arkasından hazırlıklar tamamsa  31 Aralık gece 24.00’de kadar online olarak  Ar-Ge proje başvurusu yapılıp en azından aralık ayına ait Ar-Ge personel giderleri 263 ya da 630 nolu hesaplarda gösterilir ise, 2015 Ar-Ge harcamaları için ek % 5 destek oranı elde edilir. Online ile girişte bazı açıklamalar yetersiz ya da eksik veya bazı malzeme gibi bütçe kalemleri net değil ise, bence yine de Aralık sonunda proje bu haliyle TÜBİTAK’a verilerek Ocak başında revizyon talep edilip  düzeltme  yapılması halinde, projenin başlangıç tarihi 1 Aralık 2013 olacağı için hakkımızı yitirmemiş oluruz.

PSİKOLOJİK POZİTİF ETKİ

Ar-Ge konusunda birçok firma ile iletişim içinde olduğumuz için proje verme işini ilk defa düşünen bazı firmalar, çevrelerinden  duyduğu olumsuz  sözler ve/veya kendi  negatif içsel duygularına göre hareket ederek, Ar-Ge projelerinden hibe alamayacaklarını, bu bakımdan ellerine para geçmeden bu işe inanmadıklarını beyan ediyorlar. Ellerinde araştırma ve yenilik faaliyetlerine ilişkin birçok proje fırsatı olmasına karşın düşük tutarlı bir proje ile başlayıp, görmek istiyorlar. Hatta danışmana “önce proje çıksın, sonra hakkını veririz” demektedirler. Bu düşüncede olan firmalar için şayet  2014 Aralık ayında  proje verilir ve takip eden Ocak ayında proje onaylandığında ,projenin başlangıç tarihi  1 Aralık 2014 olacağından bu aya ait Ar-Ge harcamaları (ya da en azından bir aylık personel giderleri) için 2015 Mart ayının sonuna kadar mali  raporlarını vererek,Nisan ya da Mayıs ayında ellerine para geçerek,yeni proje vermek için motive olabilmektedirler.Aksi durumda hibenin ellerine geçişi 2015 Ekim ya da Kasım ayını bularak,rekabet etmeleri için yapmaları gereken Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini ya  kendi öz kaynakları ile ya da daha sık karşılaştığımız gibi öz kaynakların sonuna gelindiğinden Ar-Ge projeleri askıya alınarak, hem firmalar hem de ülkemiz zarar görmektedir.

ÖZET SONUÇ

Araştırma ve yenilik faaliyetleri ile bunlara ilişkin ulusal ve uluslar arası destek kuruluşlarına Ar-Ge projeleri  verme çalışmaları   bir defalık ya da ara sıra verilecek faaliyetler olarak değerlendirilmeyip , süreklilik arz etmesi yani sürdürülebilir olması gerekir. Yukarıdaki analizden anlaşılacağı üzere,bu faaliyetlere bir sene ara vermek suretiyle Ar-Ge giderleri hesabının çalışmaması firmaya duruma göre % 5-!0 arasında geri ödemesiz fon kaybına neden olmaktadır.Ayrıca mali tablolarda Ar-Ge giderleri hesabında  sürekli bir tutarın  görülmesi,firmaların imajını ve kredibilitesini olumlu etkilemektedir.