PROJELERDE FİNANSAL ZEKAMIZ İLE İLGİLİ UYGULAMA ÖRNEĞİ: PROTOTİP/PİLOT UYGULAMA AR-GE PROJESİ BAŞARIYLA TAMAMLANDIKTAN SONRA MUHASEBE KAYITLARI NASIL OLMALI?

Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK

Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,

Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı,  YMM

14/02/2022

 

 

– 263 01 hesapta 1 nolu proje için biriken Araştırma ve Geliştirme Giderleri Toplamının 59.885,75 TL olduğunu varsayalım:

 

1. Bir gayri maddi hak elde edilmiş ise:

260 01 / 263 01 = 59.885,75 virmanı yapılır.

Bu hak 5 yılda eşit taksitlerle itfa edilir

1.yıl itfası : 750 01 / 258 01 59 = 11.977,15

630 01 061 / 751 01 60 = 11.977,15

Elde edilen hak için patent alınırsa, patentte belirtilen sürede itfa edilir.

–        Gayri maddi hak satılırsa;

623 01 066 / 260 01 = 59.885,75
120 hes. / 602 01 065 = 59.885,75

(İncelemeli patent satışı KDV’den istisnadır).

–        Gayri Maddi Hak Kiralanırsa;

622 01 067 / 268 01 59 (yıllık) = 11.977,15
120 hes / 602 01 065 = 11.977,15
(İncelemeli patent kiralanması KDV’den istisnadır)

 

2. Proje sonucunda bir sabit kıymet elde edilmiş ise;

 

o  Bu sabit kıymet satılacak olursa;

– 256 01 068 / 263 01 = 59.885,75 virmanı yapılır satılıncaya kadar amortisman ayrılmadan bu hesapta bekletilir ve satıldığında bu hesaptan çıkış yapılır.

 

o  Üretim sürecinde kullanıldığı takdirde;

– 253 / 263 01 = 59.885,75 virmanı yapılır ve tebliğde belirlenen cinsine uygun ekonomik ömrü boyunca amortismana tabi tutulur.

 

3.Dikkat edilmesi gereken hususlar;

–        Ar-Ge/Tasarım projeleri devam ederken Amortisman ayrılmaz.
–        Malzeme sarfları mutlaka stok hesaptan yapılmalıdır. Malzemenin sarf yeri fatura geldiğinde belli olsa bile doğrudan gider hesabına kayıt yapılmaz. Önce stoka alınır, stoktan çıkış yapılır.
–        Personel giderlerinin tahakkukunda istisna edilen vergi ve sigortalar için netleştirme yapılarak bakiyelerinin kaydedilmesi doğru değildir. Bu istisna rakamlarını önce ilgili gider hesaplarına gider kaydedip, sonra bu kadar da gelir yazılması usulü de doğru değildir. Bu istisna rakamları gelir ve gider hesaplarını ilişkilendirmeden kayıtlarda takip edilmelidir.
–        Hangi projeye ne kadar yazılacağı belli olan genel gider faturaları doğrudan 750’li hesaplara kaydedilebilir. Hangi projeye ve ne kadarı gider yazılacağı fatura geldiğinde belli olmayan genel giderler önce 770’li hesaba kaydedilir. Bilahare uygulanan dağıtım anahtarına göre 750/771 şeklinde yansıtma yapılır.

4. AR-GE/TASARIM İNDİRİMİ İLE İLGİLİ NAZIM HESAPLAR UYGULAMA ÖRNEĞİ:

–        95010 / 95110 = Yararlanılacak Ar-Ge/Tasarım İndirimi / Karşılığı
–        95011 / 95111 = Yararlanılan Ar-Ge/Tasarım İndirimi / Karşılığı
–        95012 / 95112 = Yararlanılamayan Ar-Ge/Tasarım İndirimi / Karşılığı
–        95013 / 95113 = Ar-Ge/Tasarım İndirimi değerleme farkı / Karşılığı
–        95014 / 95114 = Değerlenmiş Devreden Ar-Ge/Tasarım İndirimi / Karşılığı

5. Ar-Ge harcamaları sonucu bir maddi veya gayri maddi iktisadi kıymet oluşmamış veya proje başarı ile sonuçlanmamış ise, harcamalar tutarı doğrudan gider yazılır.

750 01 / 263 01 = 59.885,75
630 01 061 / 751 01 60 = 59.885,75

———————————-