TÜBİTAK TEYDEB 1507 KOBİ AR-GE PROJESİNE İLK KEZ BAŞVURAN İMALATÇI VE YAZILIM FİRMALARI İÇİN ORTAK PROJE İLE BAŞLAMAK DAHA FAYDALI VE ETKİN

Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK

 Ulusal ve Uluslar arası Ar-Ge ve Yenilik Hibe

Fonları Uygulayıcısı, YMM

www.abdanmerymm.com

abdanmer@gmail.com

 

PROBLEMATİK DURUM

AR-GE projesi verme işine ilk giren KOBİ’ler, proje kültürünü, tüm süreç adımlarını, Ar-Ge prototipinin seri üretimi ve pazarlaması için sağlanan teşvikleri vb. pek algılayamıyorlar. Zihinlerinde genelde aşağıdaki gibi negatif duygu ve düşüncelere hakimler:

– Biz üretimle uğraşıyoruz, Ar-Ge’ye ayıracak zaman ve elemanımız yok, bu işe bir mühendis ayıramayız,

– Biz şimdiye kadar devletten beş kuruş hibe almadık, hep kendi öz kaynaklarımızla yaptık,

– Proje yazmak zor, kabul edilse bile hibeyi almak için çok doküman hazırlamak lazım, prosedürü ağır,

– Proje yazmada yardımcı olan danışmanlar var, nasıl güvenelim? Önce hibe çıksın sonra hakkınızı alın diyoruz, kabul etmiyorlar,

– Önce hibeyi elimizde görelim, sonra Ar-Ge’ye inanalım,

– Proje yapanlardan duyuyoruz, bazen alınan hibeyi faiziyle geri istiyorlar,

– Proje bütçesinin çok az kısmını alan firmalar var, bu durumda uğraşmaya değmez,

– Mevzuat sık sık değişiyor, nasıl takip edelim? Takip edemediğimizden dolayı projelerin bir kısmı ret oluyor,

– Bu ve benzeri şikayetler daha da artabiliyor.

Bizce ilk kez Ar-Ge projesi verecek KOBİ’lerin bu negatif düşünce ve duygularla mücadele etmesi için TÜBİTAK-TEYDEB’den 2 KOBİ arasında ortak proje ile başlanılması tavsiye edilebilir.

 

TÜBİTAK-TEYDEB ORTAK PROJE VERME MODELLEMESİ

TÜBİTAK-TEYDEB 1507 KOBİ Ar-Ge projesi destek programına göre KOBİ’ler 3’ünü bireysel,2’sini ortak proje olmak üzere % 75 hibe oranlı, üst bütçe limiti 500 bin TL’yi geçmemek üzere toplam 5 Ar-Ge projesi verebilirler. Burada sıralamanın önemi yoktur. İki KOBİ’den biri daha önceden 3 adet bireysel Ar-Ge projesi vererek, Ar-Ge projesi yapmanın nimetlerini görmüş olarak, diğer ilk başvuran KOBİ’ye ortak projede referans olacaktır. Negatif duygu ve düşüncelerle mücadelede önemli bir araç olacaktır.

 

PSİKOLOJİK ETKİSİ YANINDA ORTAK PROJE VERMENİN AVANTAJLARI

 – 1507 KOBİ Başlangıç Ar-Ge proje destek programında % 75 hibe destek oranı bireysel projelerde 3 projeye uygulanırken, 3 bireysel + 2 ortak proje olmak üzere 5 projeye uygulanabilecektir.

– 1501 Sanayi Ar-Ge proje destek programlarında hibe destek oranının alt limiti bireysel projelerde %40 iken, ortak projelerde bu orana %10 ilave edilmektedir.

– 1501 TEYDEB Uygulama Esaslarının   15/7)  maddesinde  “…şirketlerinin, programa başvurabileceği veya destek alabileceği proje sayısında  sınırlama yoktur. Ancak, TÜBİTAK Başkanlığının belirleyeceği bir sayının üzerinde bu destek programı kapsamında projesi desteklenmiş olan kuruluşların, yeni bir proje önerisinin bu program kapsamında desteklenmesi için uluslararası destekli en az bir Ar-Ge projesi yürütmüş olmak veya bu destek programı kapsamında ortaklı en az bir TÜBİTAK projesi yürütmüş olmak şartını sağlaması istenebilir.” – Demek ki yurt içinde ortak proje vermeden ve AB projelerine katılmadan daha ilerisi için Ar-Ge’ projelerinden hibe almanın çok zor olacağının farkında olmak gerekiyor.

 

TEYDEB   UYGULAMA ESASLARINA GÖRE  ORTAK BAŞVURU MADDELERİ

MADDE 17 – (1) Kuruluşlar ortak proje önerisi başvurusunda bulunabilirler. Ortak proje başvurusu tek bir proje başvurusu biçiminde sunulur. Kuruluşların proje içerisindeki yapacakları faaliyetler ve bütçeleri her kuruluş için hazırlanmalıdır.

(2) Proje başvurusunda bulunan kuruluşun başka bir kuruluştan Ar-Ge hizmeti satın aldığı ve bu hizmetin projenin önemli bir kısmını oluşturduğu durumda, projedeki tüm Ar-Ge faaliyetlerinin değerlendirilip izlenebilmesi için; kuruluşların ortak proje başvurusu yapmaları ya da eş zamanlı olarak ayrı proje başvurusunda bulunmaları istenebilir.

(3) Bir projede desteklenen faaliyetlerin, başka bir kuruluşun projesinde hizmet alımı kapsamında olması durumunda bu hizmet alımı için destek talep edilmez, Ar-Ge faaliyetini yapan kuruluşun faaliyetleri desteklenir.

(4) Ortak proje başvurusu yapacak kuruluşların aralarında ticari ortaklık kurmaları zorunluluğu yoktur.

(5) Ortak projelerde projeye katılan kuruluşlardan biri, destek kararı sonrası imzalanacak proje sözleşmesinde muhatap kuruluş olarak belirtilir. Ödeme bildirimi ve destek karar yazıları hariç tüm yazışmalar bu kuruluşla yapılır.

(6) Ortak projelerin destek sürecinde, ortak kuruluşların projeden ayrılması, ortakların değişmesi, projedeki ortaklar arası iş planının değişmesi vb. durumlar, TÜBİTAK’a sunulur, yapılan değerlendirme ile ortak sunulan projenin desteklenmeye devam edip etmeyeceğine desteklenecekse hangi kapsamda destekleneceğine ilişkin karar verilir.

(7) Desteklenmesi uygun bulunan ortak projelerde dönemsel harcamalar sonrasında her bir katılımcıya proje harcamaları karşılığında destek oranı ayrı ayrı hesaplanır, ayrı ayrı destekleme yapılır.

 

– HAKEM DEĞERLENDİRME AGY 200’E GÖRE ORTAK PROJE DENETİMİ

Hakem, ortak projelerde: ortaklar arası yetki ve sorumlulukların tanımını; projedeki iş paylaşımını, proje liderliğinin açıkça belirlenmiş olmasını; fikri ve sınai mülkiyet haklarının paylaşımını ve ortakların birbirlerini tamamlayıcılığını irdeler. Ortak projelerde tüm ortak kuruluşlar ziyaret edilir.

(Kaynak:TÜBİTAK)

 

ORTAK PROJE UYGULAMA İLKELERİ

 – Bize göre  ürün yeniliğini proje girişi yapan MUHATAP  firma, süreç yeniliğini makine firması üstlenmeli. Başka bir deyişle ortak proje sonucunda piyasaya ürün yeniliği sunan firma, TÜBİTAK’a proje girişi yapmalı.

– Süreç yeniliği çıktısı makine, otomasyon, vb süreç firması tarafından MUTABAKATA VARILAN BEDELLE  fatura kesilerek ürün firmasına  satılmalı.

 – İki taraf arasında düzenlenecek  sözleşmede, ürünün fikri ve sınai hakları ürün firmasına, makinenin fikri ve sınai haklarına  makine firmasına ait olması önerilir. İKİ TARAFIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ TANIMLAYAN SÖZLEŞMENİN İYİ YAPILMASI, BU SÜREÇTE KRİTİK UNSURDUR, AKSİ DURUMDA İŞE BAŞLANINCA SORUNLAR ÇIKIYOR. Denetimlerde olumlu geri bildirim alan örnek bir projeyi ekte bulabilirsiniz. (EK.-Ortak-Proje-Fikri-Haklar-Sözleşmesi-REV-4)

– Proje toplam bütçesi içerisinde her bir ortağın payı % 25 ‘den aşağı olmamasında ortaklık mantığı gereği fayda var.

– Ortak projelerde aşağıdaki iş paketleri şablonu kullanılabilir:

  1. Proje Yönetimi (ORTAK)
  2. Ürün ve süreç Kavram Geliştirme (ORTAK)
  3. Ürün Tasarım (Firma A)
  4. Süreç Tasarım (Firma B)
  5. Ürün Prototip İmalat ve Montaj (Firma A)
  6. Süreç Prototip İmalat ve Montaj (Firma B)
  7. Test ve Değerlendirme İş paketi (ORTAK).

(Firma A: Koordinatör Firma (Muhatap Firma)

Firma B: Makina Üretici Firma.

– Proje için, Firma A’dan bir proje koordinatörü ve proje yürütücüsü ile firma B’den proje yürütücüsü olması tavsiye edilir.

 

ÖZET SÖZ: Çağımız bilgi değil, sentez ve entegrasyon çağıdır. Firmalar için de birlikten kuvvet doğar,çağımız birlik çağıdır.