UYGULAMADA ÇOKLUKLA RASTLADIĞIMIZ AR-GE’Lİ ÜR-GE PROJELERİNDE THS VE TASARIMIN ÖNEMİ NEDİR?

Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK

Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,

Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı,  YMM

06/02/2022

 

 

– Ürün Geliştirme- Ür-Ge- yeni bir ürünü (mal ya da hizmet) pazara sunmak amacıyla fikir ya da konseptin formüle edilmesinden ticarileşmesine kadarki tüm süreç adımlarını kapsar. Bir Ür-Ge projesi; kavram geliştirme, tasarım ve doğrulama, prototip/pilot imalat ve montaj/ sistem entegrasyonu, testler, ön ticari prototip gibi iş paketlerini içerebilir.

 

– Ürün geliştirmede teknik sorunlar çıkabilir. Bu teknik sorunları gidermek için ek teknik iyileşmeler yapılması söz konusu olduğunda, Ar-Ge olarak kabul edilir. Bir anlamda Ar-Ge’li Ür-Ge projesi oluyor. Gözlemlediğimiz kadarıyla firmaların sunduğu projeler arasında bu türde olanlar önemli bir oran oluşturmakta. Keza destek kuruluşlarının çağrılarında giderek artan ölçüde Teknoloji Hazırlık Seviyelerinin 5-8 aralığı için çalışma yapılması talep edilmektedir. Örneğin TÜBİTAK 2022 /1 sayılı çağrıda “Yenilikçi büyük veri analitiği yöntemleri ve sanayi ihtiyaçlarına yönelik çözümler geliştirilmesine yönelik Teknolojik Hazırlık Seviyesi 5-8 Arasındaki Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri desteklenecektir.” denilmektedir.

 

TEKNOLOJİ OLGUNLUK SEVİYELERİ (TECHNOLOGY READİNESS LEVELS (TRL) TEKNOLOJİ OLGUNLUK SEVİYELERİ (TOS), DİĞER ADIYLA TEKNOLOJİ HAZIRLIK SEVİYELERİ (THS) DÖKÜMÜ:

 

TRL/TOS 1 -Temel prensiplerin gözlenmesi
TRL 2 -Teknoloji konseptinin formüle edilmesi
TRL 3 – Konseptin deneysel kanıtlanması
TRL 4 – Laboratuvar seviyesinde teknolojinin geçerliliğinin onaylanması
TRL 5 – Bütün ya da bileşenler itibariyle prototipin bilgisayar ortamında tasarımının onaylanması
TRL 6 – Prototipin çalışma ortamına benzetilmiş ortamda denenmesi,
TRL 7 – Prototipin gerçek çalışma ortamında denenmesi,
TRL 8 – Prototipin test edilmesi,
TRL 9 – Prototipin gerçek imalat şartlarında geçerliliğinin kanıtlanması.

– Ür-Ge projelerinde Tasarımın önemi büyüktür. Ancak bu tasarımın Ar-Ge çalışmasının içine girebilmesi için  2002 Frascati Kılvuzu paragraf 124’e göre imalat ve yazılım tasarımı, yeni süreç ve ürünlerin tasarlanması, geliştirilmesi  ve üretilmesi için gerekli usulleri, teknik özellikleri ve işlem  özelliklerini tanımlamayı hedefleyen planlar ve çizimleri kapsar denilmektedir.